تازه هاي روانشناسي

چگونه با فرزندم در مورد مرگ ، طلاق  و بیماری های خطرناک  حرف بزنم

مادر بزرگ  فوت کرده ، یا عمو جون دچار بیماری خطرناکی است ، یا مامان و بابا تصمیم دارند از هم جدا شوند . در زندگی مسائلی است که والدین مایلند از گفتنش به فرزندشان خود داری کنند یا حداقل سکوت کنند . ولی در بسیاری از موارد امکان سکوت وجود ندارد ، اما واقعاً چگونه می توان اخبار ناراحت کننده را به کودکان گفت بسیاری از والئین ترجیح می دهند فرزندشان را از شنیدن خبرهای بد دور نگه دارند .  اما نگفتن اخبار ناخوشایند به کودکان راه حل نمی باشد ، زیرا کودکان در هر صورت از ماجرا مطلع می شوند ، چه فوت یکی از نزدیکان و چه بیماری خطرناک یا جدایی والدین باشد .

چه موقع باید به کودک خبر داد ؟

 خانم هایده ماریا آرن هولد سرپرست بخش تعلیم و تربیت نو در برلین معتقد است : |"کودک در هر صورت متوجه ماجرا می شود حتی وقتی که  بطور مستقیم با مسئله در گیر نباشد ، خصوصاً هنگامی که ماجرا والدین را بشدت تحت تاثیر قرار دهد ، بنابراین بهتر است والدین علت ناراحتی خودشان را برای کودک توضیح دهند ."

خانم استفانی انگلمان مشاور خانواده و روان درمان کودکان و نوجوانان از شهر کلن آلمان توصیه می کند که برای توضیح این نوع مسائل باید والدین وقت کافی بگذارند و عجولانه توضیح ندهند و باید صبورانه به سئوالات کودک پاسخ دهند تا او موضوع را درک کند ، بسیاری از والدین فکر می کنند باید دنبال وقت مناسبی باشند در حالیکه متاسفانه برای توضیح این نوع حوادث وقت مناسب وجود ندارد ، زیرا وقتی یکی فوت کرده همه غافل گیر شده اند و والدین نمی توانند تا آخرهفته صبر کنندو طوری وانمود نمایند که انکار همه چیز مرتب است .

بر عکس در مورد جدایی باید والدین صبر کنند تا واقعاً همه چیز مشخص شود که شرایط چگونه ادامه می یابد در این مورد  بهتراست والدین با یکدیگر و بدون اینکه گناه جدایی را به گردن یکدیگر بیندازند با فرزندشان حرف بزنند .

چه باید گفت و در چه مواردی باید سکوت کرد  ؟

بنا به نظر متخصصین توضیح در مواردی نظیر مرگ ، جدایی یا بیماری خطرناک نباید کوتاه و مختصر باشد و ضمناً نباید آنقدر گفت که کودک دچار سر در گمی شود . برای مثال توضیحات نباید شامل تمام شرایط ناخوشایند قضیه باشد ، والدین باید توجه داشته باشند که با یک کودک حرف می زنند نه با یک بزرگسال بنابراین باید طوری صحبت کنید که برای یک کودک قابل فهم باشد . بهترین روش گفتن واقعیت است بدون اضافات و در سطح فهم کودک . مثلاً اگر مادر بزرگ سرطان دارد نیازی نیست اسم بیماری را ببرید و بهتر است  بگوئید مادر بزرگ سخت بیمار است واحتمالاً فوت خواهد کرد  .

از کجا می فهمیم که کودک آنچه که می گوئیم را می فهمد ؟

والدین از سئوالات کودکان پی می برند که کودک تا چه حدودی موضوع را درک کرده است یا اصلاً متوجه نشده است ، اگر کودک علاقه ای به دانستن نشان نمی دهد نیازی به توضیح بیشتر نیست   .
ولی اگر دختر یا پسرتان مستقیم سئوالی می کند مثلاً بعد از مرگ چه می شود ؟ شما باید پاسخ دهید و سئوال کودک را بی پاسخ نگذارید . به نظر متخصصین تعلیم و تربیت در پاسخ به چنین سئوالی می توانید صادقانه بگوئید که شما هم از بعد از مرگ خبر ندارید .

چگونه می توانیم در مورد مرگ توضیح داد؟

در اینجا بهترین روش آن چیزی است که شما خودتان احساس می کنید ، برای انسانهایی که اعتقادات مذهبی دارند توضیح خیلی ساده تر است ، زیرا انسان می تواند مرگ را از جهت مذهبی توضیح دهد ، مثلاً مادر بزرگ فوت کرده و الان از آسمان ما را می بیند یا او رفته ولی وقتی مادر بزرگ فکر کنیم او نزد ماست .

مشاور تعلیم و تربیت خانم انگلمان توصیه می کند در مورد کودکان کوچکتر بهتر است مسئله آسمان را مطرح کنید ، مگر اینکه شما حاضر به پذیرش این نحوه توضیح نباشید ، خصوصاً کسانی که فکر می کنند بعد از مرگ هیچ چیز دیگر وجود ندارد . این افراد باید واقعاً فکر کنند که آیا می توانند به کودک چنین چیزی را بگویند ؟  یا بهتر آنستکه بگویند : " بعضی از انسانها اعتقاد دارند که این چنین است ولی هیچکس واقعاً نمی داند " .

نکته مهم اینستکه اگر فرد نزدیکی فوت کرده باید کودک را در مراسم شرکت داد بهتر است از او بخواهید یک نقاشی بکشد یا به او اجازه دهید یک شاخه گل برای مراسم انتخاب کند که روی سنگ قبر بگذارد . آنچه که مهم است اینستکه قبل از خاکسپاری باید درباره مراسم چیست ؟ و به چه علت بر گذار می شود .

روانشناسان توصیه می کنند که باید والدین وقت بگذارند و جواب سئوالات کودک را با حوصله و به آرامی بدهند .

آیا باید غم و غصه  خودم را مخفی کنم ؟

خیر ، البته نباید کودک را خیلی ناراحت کرد ولی والدین باید احساسات خودشان را نشان دهند ، به همین ترتیب کودک یاد می گیرد در موارد مختلف چگونه احساسات خودش را نشان دهد و ضمناً می بیند که گاهی در زندگی اتفاقات بدی می افتد ولی زندگی هم چنان ادامه دارد . مثلاً مامان با تمام ناراحتی هنوز صبحانه حاضر می کند .  ولی اگر واقعاً شخصی قادر به توضیح نیست بهتر است که از یک روانشناس یا مشاور کمک بگیرد ، حتی در این حالت هم کودک یاد می گیرد که گاهی شرایطی در زندگی بوجود می آید که آدم باید از دیگران کمک بگیرد . اگر هم والدین از شدت ناراحتی  نمی توانند با فرزندشان می توانند از دوستان و نزدیکان  کمک بگیرند  ، ولی بهتر است که حتما در فرصتی دیگر والدین شخصاً با فرزندشان حرف بزنند .

آیا باید با خواهر و برادر ها جداگانه حرف زد ؟

بهترین شرایط اینستکه تما اعضاء خانواده را با هم جمع کنید و با همه همزمان صحبت کنید این حالت یک همبستگی بوجود می آورد ف که حتی کودکان کوچکتر هم به خوبی درک می کنند و نشان می دهد که خانواده همبستگی دارند زیرا خواهر و برادر قوی ترین حامی می باشند ولی اگر احتمالاً برادر یا خواهر بزرگتر توضیح بیشتری خواست بهتر است که والدین بعداً به تنهایی با او حرف بزنند .

چکونه می توانیم مانع احساس گناه و درک غلط کودک بشویم ؟

مشاورین تعلیم تربیت توصیه می کنند که بهتر است والدین بخوبی در مورد جملاتی که می گویند فکر کنند و لغات مناسبی را در توضیح انتخاب کنند . مثلاً این اشتباه است که والدین بگویند : " مادر بزرگ خوابش برده ".  زیرا در این حالت کودکان کوچک از خوابیدن می ترسند ، بنابراین بهتر است که جملاتی که والدین انتخاب می کنند با دقت بیشتری باشد . ضمناً باید دائم آملده باشند که به سئوالات کودک پاسخ دهند نحوه توضیح باید طوری باشد که کودک متوجه شود و اینکه این مسئله اصلاً در زندگی او تاثیری ندارد و او در این قضیه یا اتفاق هیچ نقشی ندارد .

مترجم : زهرا خبازبهشتی

منبع:

                    http://www.spiegel.de/gesundheit/psychologie/traurige-nachrichten-wie-ueberbringt-man-sie-kindern-a-1148565-

تیتر اصلی : Traurige nachrichten

      Wie sage ich es meine Kind?